Από την κεντρική ομιλία στην εκδήλωση της Πρωτοχρονιάτικης Πίτας 2019
Αυτές τις μέρες, τις πρώτες του χρόνου, μου έρχεται στο νου και με εμπνέει με το λόγο της μια γυναίκα αγωνίστρια που είχα γνωρίσει όταν σπούδαζα στη Θεσσαλονίκη. Ήταν πρόσφυγας από τον Πόντο και έμενε δίπλα μας.
Αυτή η γυναίκα έτρεχε κάθε φορά που εγώ και η αδελφή μου είχαμε ανάγκη, φοιτήτριες ούσες στη Θεσσαλονίκη, και μας συνέδραμε. Μας έφερνε μαγειρεμένο φαγητό όταν είμασταν άρρωστες, μας χτυπούσε τη πόρτα για καλημέρα, μας ρώταγε πώς πηγαίνουμε με τις σπουδές μας και μέσα σ’ αυτά έλεγε και τους δικούς της καημούς. Τόσο συμπονούσε το κόσμο που όταν έβλεπε στη τηλεόραση σήριαλ, πίστευε πως είναι αληθινά και ερχόταν σε μας κλαίγοντας να μας πει τα βάσανα που παρακολουθούσε.
Δεν είχε καμία ακαδημαϊκή μόρφωση. Ούτε περιουσία. Είπαμε ήταν πρόσφυγας. Σε εμένα αυτή η συμπεριφορά φαινόταν ακατανόητη. Μια γυναίκα υπερήλικας και μοναχική και ασθενής η ίδια, να τρέχει για δυο νέες, άγνωστες και ξένες κοπέλες και να εξυπηρετεί ανιδιοτελώς και με αγάπη.
Όταν της το είπα μια φορά μου απάντησε: «Ξέρεις κάτι; Δικό σου είναι ό,τι δίνεις». Έδινε λοιπόν αυτή που δεν είχε σχεδόν τίποτα, έδινε ενδιαφέρον, χρόνο και χρήματα ακόμη, για δυο άγνωστες και αυτή η προσφορά ήταν για εκείνη η προσωπική της περιουσία ο πλούτος της. Και έτσι πράγματι την θεωρούσα μέσα μου τότε. Πλούσια, πολύ πλούσια, άνθρωπο που κατείχε και διαχειριζόταν πολλά αφού πολλά έδινε.
Φανταστείτε πως τη κουβέντα «Δικό σου είναι ό,τι δίνεις» την είπε σε υποψήφια γιατρό. Το κατεξοχήν επάγγελμα του λαμβάνειν και κατέχεις.
Κοίτα πως σκέπτεται… είπα για εκείνην. Δεν είναι όμως ακριβώς και έτσι όπως τα λέει.
Δικό μου θα ήταν αυτό που θα ελάμβανα, θα κατείχα και δεν θα το έδινα αλλά θα το χαιρόμουν εγώ. Άλλωστε με τόσες στερήσεις και διάβασμα, το δικό μου προοριζόταν για μένα ή το πολύ-πολύ για τους αγαπημένους μου, και μόνον. Όχι για να το δίνω και μάλιστα αφιλοκερδώς.
Όμως μου έμεινε η κουβέντα αυτή. Και περίμενα… γιατί κάποια πράγματα μου είχαν πει πως θα τα καταλαβαίνω καθώς θα ζω τη ζωή.
Και έτσι έγινε στα αλήθεια.
Η φράση αυτή στο μέλλον ξεκλείδωσε μια τεράστια ποικιλία συμπεριφορών ακατανόητων για μένα που όπως σας είπα είχα μεν τον εγωισμό της μόρφωσης αλλά και κάποια ίχνη χριστιανικής και ανθρωπιστικής παιδείας. Και άρχισα να βλέπω ανθρώπους με τεράστιο πλούτο που δεν δίνουν ούτε καρφίτσα. Τί πλούτος είναι αυτός; Υλικός; Ναι και υλικός αλλά και πλούτος ταλέντων, ικανοτήτων και χαρισμάτων. Σπίτια, αυτοκίνητα, καταθέσεις, αλλά αρνούνται να μοιραστούν με τον συνάνθρωπο πιστεύοντας πως η άμεση ανάγκη του άλλου δεν είναι τόσο μεγάλη όσο η πιθανή δική τους μελλοντική ανάγκη ή πως αυτός δεν θα αποδειχθεί τόσο καλός διαχειριστής του δώρου όπως είναι εκείνοι.
Είδα μητέρες που δεν έβγαλαν το καλό σερβίτσιο και το καλό τραπεζομάντηλο ούτε στο γάμο του παιδιού τους λέγοντας πως οι συμπέθεροι ήταν απλοί άνθρωποι και το κράτησαν στο κουτί για κάποια άλλη στιγμή στο μέλλον μη και χαλάσει.
Ωραία ρούχα και παιγνίδια που δεν δόθηκαν γιατί το παιδί δεν θα ήξερε να τα διαχειριστεί σα να προορίζονταν για κάποιον άλλον.
Συνταγές μαγειρικής από άξιες μαγείρισσες που δεν έκριναν ως σημαντικούς τους φιλοξενούμενους για να τους τις προσφέρουν.
Καλές, επαινετικές κουβέντες που κρατήθηκαν για να μη το πάρει ο άλλος πάνω του ή συγγνώμες που δε ζητήθηκαν για να μη ταπεινωθούμε.
Γυναίκες άριστες παιδαγωγοί, με ακαδημαϊκές εργασίες, που δεν είχαν χρόνο για να αφιερώσουν τη γνώση τους ούτε στα δικά τους ούτε και στα ξένα παιδιά, γιατί αυτό δεν είχε τη δόξα μιας επιστημονικής δημοσίευσης ή μιας ανακοίνωσης.
Γιατροί, δικηγόροι, τεχνίτες πραγματικοί θησαυροί γνώσης και ικανοτήτων που όταν τους ζητάς κάτι για τον ασήμαντο, πονεμένο ή αδικημένο, ποτέ δεν έχουν χρόνο ή διάθεση. Οι ικανότητές τους προορίζονται για υψηλών προδιαγραφών πελάτες.
Νέοι με γνώσεις μουσικής που δεν μπορούν να βοηθήσουν σε μια γιορτή κατηχητικού, γιατί έχουν αθλητισμό, γλώσσες κ.τ.λ. Σαν να περιμένουν να πάνε στην όπερα της Βιέννης για να παίξουν. Αλλά και το πτυχίο γλώσσας να πάρουν αν τους ζητήσεις να σου μεταφράσουν ένα ιεραποστολικό κειμενάκι ποτέ δεν ευκαιρούν γιατί πάντα υπάρχει φόρτος από κάτι άλλο πιο επιτακτικό.
Και άλλα πόσα τάλαντα και ικανότητες που δεν χρησιμοποιήθηκαν γιατί δεν κρίθηκαν οι συνθήκες κατάλληλες ή ανταποδοτικές αρκετά. Ή απλά δε θέλαμε να δώσουμε γιατί νομίσαμε πως τα τάλαντά μας είναι προϊόντα των ικανοτήτων μας, οπότε οι άλλοι δεν εδικαιούντο να γίνουν μέτοχοι.
Λοιπόν προς τί η συσσώρευση εκ μέρους μας υλικού και πνευματικού πλούτου; Για ποιόν και για πότε έγινε τόση ετοιμασία, τόσος κόπος, έξοδα, τέτοια επένδυση χρόνου; Τί νόημα έχει η τέλεια μόρφωση, η τέλεια τεχνική ικανότητα, η τέλεια παιδαγωγική κατάρτιση, η ενημερωμένη επιστήμη, τα υλικά αγαθά, όταν αρνούμαστε να τα προσφέρουμε ή δίνουμε με το σταγονόμετρο ή επ’ αμοιβή και μόνον και εκεί που αναπαυόμαστε εμείς; Αλλά ξεχνάμε πως και τις ικανότητες να αγωνισθούμε και τις συνθήκες και τους ανθρώπους και όλα όσα μας οδήγησαν στο να γίνουμε ή να επιτύχουμε κάτι κάποιος τα έδωσε. Οι άλλοι που δεν τα κατάφεραν δεν ήθελαν;
Μήπως ήθελαν όμως οι συγκυρίες δεν τους το επέτρεψαν;
Λοιπόν όλα ήταν και είναι από το Θεό, που εκείνος τα έδωσε και από εμάς ζητά να τα επιστρέψουμε. Πώς; Δίνοντας τα στις δικές Του εικόνες, στους αδελφούς μας τους ελαχίστους για να τους διακονήσουμε με τον ίδιο τρόπο που και Εκείνος μας τα έδωσε. Πλούσια, συνεχώς και με αγάπη πολλή και Εκείνος θα ευλογήσει και δε θα στερηθούμε τίποτα.
Εάν κατέχουμε τα τάλαντα ή τα υπάρχοντα για εμάς τί αξία έχουν; Τα γνωρίζει κανείς; Μας ευχαριστεί για την προσφορά μας; Μας αγαπά; Μας μνημονεύει στην προσευχή του; Παίρνουμε πραγματική ικανοποίηση από την κατοχή τους; Έχουμε ευλογία από τον Κύριό μας που είπε «Μακάριον εστί μάλλον διδόναι ή λαμβάνειν»;
Είναι στα αλήθεια συστατικά της ζωής μας αφού δεν αποτελούν βιώματά της αλλά απλές πιθανές δυνατότητες προσφοράς;
Λοιπόν η προτροπή που έχω να μας δώσω για την νέα χρονιά είναι η εξής:
Ας αναγνωρίσουμε τα δώρα που μας έχει κάνει ο Θεός στη ζωή, ας βρούμε τον πλούτο υλικό ή πνευματικό με τον οποίο έχουμε προικισθεί και ας μην περιμένουμε άλλο για να τον δώσουμε.
Ας δώσουμε αυτό που κατέχουμε στους συνανθρώπους γιατί οι ανάγκες, ο πόνος, η μοναξιά, η θλίψη, τα προβλήματα ξεχείλισαν και περίσσεψαν.
Ας μην κρατήσουμε τίποτα παραπάνω από αυτό που μας χρειάζεται πραγματικά, ας δώσουμε από τον εαυτό μας για τον Χριστό, για την αγάπη Του, στο Όνομά Του, ας ανοιχτούμε όπως μόνο οι χριστιανές και μορφωμένες γυναίκες ξέρουν και μπορούν.
Ας δώσουμε απλόχερα στα σπίτια μας, στους ανθρώπους σας, στις δουλειές μας, στον άνθρωπο που παρουσιάζει ο Θεός μπροστά μας κάθε μέρα, στην δική Του εικόνα, και ας μην είναι τέλεια, παντού και ας το κάνουμε ταπεινά και διακριτικά και όμορφα για να τον αναπαύσουμε από τον καύσωνα της σημερινής ταραγμένης και πληγωμένης κοινωνίας.
Και ΤΟΤΕ τα αγαθά και η περιουσία μας θα θεωρηθούν δικά μας. Γιατί δείξαμε πως πραγματικά έχουμε εξουσία πάνω τους καθώς αναλάβαμε και τα διαθέσαμε. Και στα μάτια των γύρω μας αλλά και στην δική σας συνείδηση θα αποκαλυφθεί ένας μεγάλος πλούτος, τότε θα θεωρηθούν δικά μας τα υπάρχοντά μας γιατί θα τα έχουμε αποκαλύψει δίνοντάς τα. Θα γεμίσουμε τους άλλους και θα πλουτίσουμε πολλαπλάσια και εμείς. Θα εμπνέουμε την σταθερότητα, την ασφάλεια, θα λαχταράνε την παρουσία μας, θα ηρεμούν από τον λόγο και τη διακονία που τους προσφέρουμε στην ανάγκη τους. Θα είμαστε γνήσια παιδιά του αγαπημένου μας Θεού Πατέρα. Πλούσιες, χριστιανές, χαρούμενες και ευλογημένες ψυχές μέσα στην Νέα Χρονιά.
Παναγιώτα Χατζηγιαννάκη -Τσαγκαροπούλου
Ιατρός Πνευμονολόγος